Ο εξέχων ιεράρχης, μια από τις μεγαλύτερες μορφές της σύγχρονης Ορθοδοξίας παγκοσμίως, απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα γύρω από την αληθινή ορθόδοξη πίστη και τι την ξεχωρίζει από τον φαρισαϊσμό των ευαγγελιστών, εξηγώντας το νόημα της «ταπείνωσης».
«Δεν είμαι χριστιανός, θέλω να γίνω χριστιανός!…» Σε μια περσινή ομιλία με αυτόν τον τίτλο, που ασφαλώς θα μείνει στην ιστορία της Ορθοδοξίας ως μια από τις πιο φωτισμένες, ο μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος εξήγησε με λόγο απλό και κατανοητό το βαθύτερο νόημα της Ορθόδοξης χριστιανικής πίστης (εύκολα μπορείτε να αναζητήσετε την ομιλία αυτή στο διαδίκτυο). Μίλησε για την «μίμηση Θεού» που βασικά προέρχεται από τις διδαχές της Παλαιάς Διαθήκης και αποτελεί το αποτύπωμα του Θεού εντός μας. Καθένας μας έχει αυτό το βασικό «αποτύπωμα» των θεϊκών εντολών στην καρδιά του. Αλλά αυτό από μόνο του δεν οδηγεί σε μια αληθινά χριστιανική ζωή. Εκεί μας πηγαίνει η «κοινωνία» με το Θεό, δηλαδή την αίσθηση ότι ο Θεός είναι μέσα σου, «ακούς τις περπατησιές του». Να έχεις τον Θεό μέσα σου, όπως λέει ο Απόστολος Παύλος, «ενοικούντα, ενεργούντα και εμπεριπατούντα». Αλλά εκεί δεν φτάνουμε ως δια στιγμιαίας μαγείας αλλά με την συνεχή μας προσπάθεια. Πρόκειται για ένα αγώνα καθημερινό να προσεγγίσουμε αυτό το ιδανικό της «κοινωνίας με τον Θεό».
Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η βασική διαφορά της Ορθοδοξίας με τους διάφορους Ευαγγελιστές. Οι Ευαγγελιστές, που καθημερινά βλέπουμε γύρω μας αλλά και στις τηλεοράσεις μας, έχουν εξαπλωθεί σημαντικά αποσπώντας πιστούς από όλα τα άλλα χριστιανικά δόγματα της Αμερικής. Γι’ αυτούς η απλή ομολογία της πίστεως, η αποδοχή, όπως λένε, του «Χριστού ως Σωτήρα τους», αποτελεί και την μαγική πράξη που ενώνει τον άνθρωπο με το θεό. Σηκώνουμε τα χέρια ψηλά, ομολογούμε την πίστη μας και τελειώσαμε μια και καλή – κατακτήσαμε την Σωτηρία.. Η Ορθοδοξία δεν πιστεύει σε μια τέτοια «μαγική» σωτηρία των ψυχών. Αλλά πιστεύει σε ένα συνεχή αγώνα προσέγγισης αυτού του μεγάλου ιδανικού, της «κοινωνίας» με το Θεό. Ο πήχυς είναι πολύ ψηλά. Αυτή καθαυτή η υπέρβαση του πήχεως δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά η συνεχής προσέγγιση της «τελειότητας», αυτός ο συνεχής αγώνας, είναι το νόημα της πίστης μας.
Ο αγώνας αυτός, από το γεγονός και μόνο ότι πρόκειται για ένα αέναο αγώνα, μια συνεχή ανάβαση, ενέχει ένα μήνυμα ταπείνωσης. Το απόλυτο μήνυμα αυτής της ταπείνωσης έδωσε ο ίδιος ο Χριστός στο Μυστικό Δείπνο, υποδεικνύοντας στους μαθητές του, κάποιοι εκ των οποίων προαλείφονταν για διάδοχοί του και μάλιστα την ώρα του Μυστικού Δείπνου, ότι «όποιος θέλει να είναι πρώτος πρέπει να είναι πρώτα διάκονος»… Και έπλυνε τα πόδια τους για να τους δείξει συμβολικά ότι πρέπει να τον μιμηθούν στην ύψιστη αυτή πράξη ταπείνωσης, εάν θέλουν να λέγονται Χριστιανοί.
Το μήνυμα αυτό της ταπείνωσης χάνουν οι ευαγγελικοί. Ο κ.Νικόλαος περιγράφει το επεισόδιο της επαφής του με τον ηγέτη των Ευαγγελικών και οπαδούς του στην Ελλάδα. Κάποιοι από αυτούς αποφάσισαν να επιστρέψουν στην Ορθοδοξία όταν ανακάλυψαν ότι πρωτοχριστιανικές αρχές της πίστεως τηρούνται ακόμα από την Ορθόδοξη εκκλησία, αλλά έχουν εγκαταλειφθεί από τον προτεσταντισμό. Όταν λοιπόν ο ηγέτης τους εξέφρασε στον κ.Νικόλαο την απόφασή του να γίνει Ορθόδοξος, ο κ.Νικόλαος του ζήτησε δύο απλά πράγματα: «Εάν θέλεις να γίνεις Ορθόδοξος τότε δεν πρέπει ούτε ιεροκήρυκας να γίνεις αλλά ούτε και παπάς». Ο πρώην ευαγγελιστής συννέφιασε, απογοητεύθηκε. Δεν μπορούσε να κατανοήσει το νόημα της κίνησης αυτής. Ο κ.Νικόλαος εξήγησε ότι «το πνεύμα της μαθητείας είναι πολύ πιο εύκολος δρόμος σωτηρίας από αυτό που εσύ φαντάζεσαι ότι πρέπει να κάνεις ως απλή ομολογία»… Με άλλα λόγια η ταπείνωση στην μαθητεία είναι η θεραπεία για τους μεγαλόστομους ομολογητές της πίστεως που ξεδιάντροπα πολλές φορές και με πλήρη αλαζονεία και φαρισαϊσμό «ομολογούν» την πίστη τους στο Θεό και νομίζουν ότι με αυτό τον τρόπο ξεμπέρδεψαν μια και καλή και βρίσκονται στην οδό της σωτηρίας…
Ο κ.Νικόλαος εξηγούσε αυτά τα θεμελιώδη διδάγματα της Ορθοδοξίας στον ευαγγελικό αλλά εκείνος δεν καταλάβαινε. Οπότε του έκανε την εξής ερώτηση: «Μπορείς να μου εξηγήσεις ποια είναι η καλύτερη θέση στον Παράδεισο;». Εκείνος απάντησε αμέσως: «Δίπλα στον Κύριο μας!»… «Κάνεις λάθος», απάντησε ο κ.Νικόλαος, «η καλύτερη θέση στον Παράδεισο είναι ασφαλώς μέσα αλλά στη θέση του τελευταίου». «Σωστά», απαντά ο ευαγγελιστής, «επειδή οι τελευταίοι έσονται πρώτοι». «Και πάλι λάθος κάνεις… Επειδή αυτός που είναι τελευταίος μπορεί να απολαμβάνει την δόξα των αδελφών του σαν δική του δόξα, το καταλαβαίνεις αυτό;»
Και προχωρά ο κ.Νικόλαος να υπογραμμίσει ότι η Εκκλησία είναι αυτή ακριβώς η ταπείνωση και η αγάπη, του να αισθάνεσαι τη δόξα και την επιτυχία του διπλανού σου σαν τη δική σου δόξα. Όπως ακριβώς νοιώθουν οι γονείς για τα παιδιά τους.. Δεν είναι το ποιος θα πάρει τα πρωτεία, δεν είναι το ποιος θα κάτσει δίπλα στον Χριστό. Είσαι πιο κοντά στον Χριστό όταν επιλέγεις να κάτσεις μόνος σου στην ακρούλα και να είναι οι άλλοι μπροστά…
Τι άριστο μήνυμα ζωής για όλους μας και ειδικά για πολλούς εδώ ανάμεσά μας, στην Εκκλησία της Αμερικής, που έχει χάσει την πνευματικότητά της και στολίζει με «λιλιά» και τιμές κάποιους επιφανείς μόνο και μόνο επειδή έχουν πολλά χρήματα… Και τους αναδεικνύει σε «άρχοντες» και «ηγέτες»… Και τους στέλνει στο Πατριαρχείο για να απολαύσουν και εκεί άλλες τόσες τιμές…Αλλά τα χρήματα δεν ήταν ποτέ εισιτήριο για τη σωτηρία της ψυχής… Και τι θαυμάσιο μήνυμα για πολλούς από τους ιεράρχες μας που συναγωνίζονται για προβολή και για πρωτεία… Για να μην αναφέρουμε τους ακόμα περισσότερους «κοσμικούς» ανάμεσα σε μας τους Ελληνες και ειδικά τους πολιτικούς και τους κατέχοντες δημόσια ή κοινοτικά αξιώματα επειδή ή έφεση προς τα «πρωτεία», δηλαδή τα «προεδριλίκια» για να το πούμε απλά είναι έμφυτο προαιώνιο εθνικό μας ελάττωμά. Ας κοιτάξουμε γύρω μας και κυρίως ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη: πόσοι από μας είμαστε μανιακοί με τα πρωτεία, τα προεδριλίκια… Πόσοι ζούμε για να απολαμβάνουμε την αυτο-ικανοποίηση του να διατάζουμε τους πάντες και να ελέγχουμε τα πάντα (πολλές φορές όχι μόνο για τη «δόξα» αλλά και για προσωπικό συμφέρον) χωρίς να κατανοούμε ότι το βέβαιο αποτέλεσμα αυτής της αρχομανίας είναι η απώλεια της ψυχής μας…. Και πόσοι παραδινόμαστε στο επίσης προαιώνιο ελληνικό ελάττωμα της ζηλοφθονίας των συνανθρώπων μας…
Επίλογος και κεντρικό νόημα της ομιλίας του: Κάθε άνθρωπος, ακόμα και ο πιο αμαρτωλός κρύβει εντός του τον σπόρο θεϊκής χάριτος. «Χριστιανός είναι αυτός που στην πορεία της ζωής του προσπαθεί τελικώς να φανερώσει τα αποτυπώματα του ίδιου του θεού πάνω στην ψυχή του, πάνω στον άξονα της σωτηρίας του». Το εργαλείο αυτής της πορείας είναι η απαλλαγή από την έφεση στην επίδειξη και στα πρωτεία με την ταπείνωση.
27 Απριλίου 2019