Του Νίκου Σταματάκη
Το «Πρώτο Συνέδριο Ελληνικής Παιδείας» που συγκάλεσε ο κ.Ελπιδοφόρος στον Αγ.Νικόλαο του Φλάσινγκ και πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή περίπου 80 εκπαιδευτικών το Σάββατο 9 Νοεμβρίου θα πρέπει να αποτιμηθεί ως αυτό που λέει και ο τίτλος του, δηλαδή ως ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της αναδιοργάνωσης της υπόθεσης της ελληνικής παιδείας στην Αμερική. Υπό την οπτική αυτή δεν μπορεί κανείς παρά να κάνει μια αρχικά θετική αποτίμηση της πρωτοβουλίας του κ.Ελπιδοφόρου.
Θα μπορούσε να μην κάνει τίποτα απολύτως ο νέος Αρχιεπίσκοπος στον τομέα αυτό και – επειδή η μεγάλη πλειοψηφία του κλήρου και του λαού στην Αμερική είναι πλέον «αμερικανοθρεμμένη» – δεν θα αντιμετώπιζε πολλές αντιδράσεις. Μάλιστα από ότι έδειξε σχετική πρόσφατη έρευνα, το θέμα των ελληνικών σχολείων έρχεται τελευταίο στην ιεράρχηση των προβλημάτων από την πλευρά των κοινοτήτων. Επέλεξε όμως ο κ.Ελπιδοφόρος να αναλάβει δράση και υποστήριξε με πάθος την πρωτοβουλία του και επομένως όσοι νοιαζόμαστε για την διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και ταυτότητας στην Αμερική οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε. Ειδικά επειδή στην σύντομη ομιλία του επέλεξε να θέσει το θέμα όχι τόσο ώς ζήτημα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας αλλά ως θέμα ταυτότητας. Και επειδή τόνισε ότι το θέμα της γλώσσας δεν μπορεί να ιδωθεί με οικονομικούς όρους αλλά είναι θέμα επιβίωσης του Ελληνισμού.
Θα μπορούσε άνετα κάποιος να προσθέσει ότι ως Ελληνισμός έχουμε το μεγάλο πλεονέκτημα της ακτινοβολίας του πολιτισμού μας: Δεν είναι δυνατόν να προβάλλουμε συνεχώς ότι «ο Ελληνισμός μειώνεται» και άλλα αριθμητικά «ρεαλιστικά» στοιχεία. Ο Ελληνισμός ήταν πάντοτε αριθμητική μειοψηφία ανά τους αιώνες και ανά την υφήλιο και πάντοτε εξελλήνιζε τους γύρω του…
Ο ανεξάρτητος παρατηρητής εύκολα διαπίστωνε τις διοργανωτικές ελλείψεις όπως και την επιμονή της πλειοψηφίας των ομιλητών να «κομίζουν γλαύκαν εις Αθήνας»…. Αγαπητοί μας, δεν είχαν οι παριστάμενοι ανάγκη να ακούσουν από τα χείλη σας «τι ωραία που είναι η ελληνική γλώσσα και πόσα έχει προσφέρει στον δυτικό πολιτισμό»… Εάν δεν τα γνώριζαν και δεν τα πίστευαν αυτά δεν θα είχαν εισέλθει στον χώρο της ελληνικής παιδείας. Καταγραφή των προβλημάτων περίμεναν και ιδέες και προτάσεις λύσεων – ειδικότερα μάλιστα σε σχέση με το γραφείο Παιδείας. Ευτυχώς, χάρη σε ορισμένες επιτυχημένες παρεμβάσεις εκπαιδευτικών από τη Ν.Υόρκη και την υπόλοιπη χώρα καταγράφηκαν πολλά φλέγοντα ζητήματα αλλά και λύσεις τους – αρκετά από τα οποία ο κ.Ελπιδοφόρος συνόψισε στο τέλος του συνεδρίου ως «συμπεράσματα».
- Κέντρο Επιμόρφωσης Διδασκάλων. Ο κ.Ελπιδοφόρος το τοποθέτησε στην Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού, ενώ οι εκπαιδευτικοί επιμένουν για τη Ν.Υόρκη. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν στην πόλη της Ν.Υόρκης (και ειδικά στο Queens College) εξαιρετικά εξειδικευμένα μεταπτυχιακά γλωσσολογικά προγράμματα που χωρίς καθυστερήσεις θα μπορούσαν να πετύχουν το ζητούμενο. Η Θεολογική Σχολή χρειάζεται ένα ταχύρυθμο πρόγραμμα διδασκαλίας της ελληνικής στους ιερείς – ανάλογο με αυτά που διαθέτει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ (Ας βοηθήσει στο σημείο αυτό ο φάδερ Αλεξ με τις γνωστές διασυνδέσεις του…). Και χρειάζεται επίσης και ένα πρόγραμμα που να εμβαθύνει στην εκμάθηση της εκκλησιαστικής γλώσσας, λειτουργικής και ψαλτικής. Το να μπερδεύουμε τις εκκλησιαστικές ανάγκες με τις γενικότερες, απλά δημιουργεί προβλήματα παρά λύνει και είναι καταδικασμένο σε αποτυχία.
- Ανώτατο Συμβούλιο Παιδείας, θεσμός που λειτουργούσε και προτάθηκε (και υιοθετήθηκε) να επαναφερθεί. Πολύ σωστή ιδέα, αρκεί να στελεχωθεί από ανθρώπους που έχουν βαθιά γνώση των προβλημάτων και να μην αποκτήσει διακοσμητικό ρόλο με απονομές βραβείων και τα σχετικά.
- Εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας σε πολλά επίπεδα. Πρώτα στην διδασκαλία στις τάξεις αλλά και κυρίως έξω από τις τάξεις, Επειτα, με την δημιουργία πλατφόρμας (μίας ή περισσοτέρων) επικοινωνίας των ελλήνων εκπαιδευτικών μέσω των οποίων θα μοιράζονται σχέδια μαθημάτων, πρωτότυπες ιδέες διδασκαλίας γλώσσας και πολιτισμού αλλά και θα συνεργάζονται στην επίλυση προβλημάτων.
- Σχέσεις Δασκάλων με κοινότητες. Αναφέρθηκε ότι πολλοί δάσκαλοι καταπιέζονται και ότι απειλούνται ότι θα χάσουν τη δουλειά τους. Απαραίτητητη είναι η δημιουργία «διαδικασίας παραπόνων». Ακούει ο κ.Κουλαρμάνης ή θα κάνει αυτά που έκανε την Αστόρια όπου λείπει τελείως το «κουτί παραπόνων»;
- Δάσκαλοι αποσπασμένοι από Ελλάδα. Σειρά ζητημάτων για το θέμα τούτο ζητούν επίλυση, όπως αναφέραμε σε προηγύμενο άρθρο.
- Μισθολογικά και άλλα ζητήματα των απογευματινών σχολείων.
- Επικοινωνιακή διασύνδεση και τακτικές συνεδριάσεις του Γραφείου Παιδείας με τα κατά τόπους σχολεία.
Ορισμένα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα.
Ο παρατηρητής δεν θα μπορούσε παρά να σημειώσει ορισμένα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από το Συνέδριο.
- Η παρέμβαση του κ.Δημοσθένη Τριανταφύλλου, όπου κρατώντας ένα ιστορικό ντοκουμέντο, το λεύκωμα των 14 πρώτων αποφοιτησάντων από το Λύκειο του Αγ.Δημητρίου Αστόριας το 1979, αναφέρθηκε στους δύο πρωταγωνιστές (τον ίδιο και τον Νίκο Ανδριώτη) και αναρωτήθηκε γιατί δεν υπάρχουν άλλα λύκεια αλλά και γιατί η Ομογένεια δεν έχει ολοκληρώσει όλες τις βαθμίδες της παιδείας με την δημιουργία ελληνικών πανεπιστημίων. «Εκτός των άλλων εκεί οι νέοι μας θα μπορούσαν να γνωριστούν και να ερωτευθούν όπως όλοι μας και να μειώνονται έτσι οι μικτοί γάμοι», είπε ο κ.Τριανταφύλλου καταχειροκροτούμενος.
- Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ.Ανδριώτης στην ομιλία του – όπου εύστοχα έθιξε με τρόπο απλό και πρακτικό μερικά πολύ βασικά προβλήματα – επέλεξε να μην δημιουργήσει θέμα και να επιμείνει ότι «ο ιδρυτής του σχολείου είναι ο ίδιος». Ελπίδα μας είναι από αυτήν την ουδέτερη στάση να περάσει σύντομα στην θετική στάση και να αναγνωρίσει τον κ.Τριανταφύλλου και όλους τους δασκάλους που συνέβαλλαν στην δημιουργία του Λυκείου (τρεις από αυτούς ήταν παρόντες: κα.Συντήλα, κ.Κόκκινος, κ.Αποστόλου). Το σχολείο περνά τώρα σε μια νέα φάση και η συμφιλίωση όλων με το ιστορικό παρελθόν είναι αναγκαία. Ο συμπατριώτης του Δημοσθένης Τριανταφύλλου έκανε το πρώτο βήμα δημόσια. Ας το κάνει και ο Νίκος Ανδριώτης… Αυτή είναι η καλύτερη κληρονομιά που θα αφήσει πίσω του, αυτή και η αληθινά ηγετική συμπεριφορά: η αναγνώριση όλων των πρωτεργατών. Πώς θα ήθελε να τον θυμάται η Ομογένεια; Ως «ψώνιο» ή ως μέλος της ηρωϊκής γενιάς των παλαιοτέρων που έβαλαν όλοι το λιθαράκι τους για το κοινό καλό;
- Οι αντιπροσωπείες δασκάλων από τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, που αντιμετωπίζουν ξεχωριστά προβλήματα και ζήτησαν ιδιαίτερη βοήθεια.
- Οι προσπάθειες του κ.Ελπιδοφόρου να δικαιολογήσει τις επικρίσεις εναντίον του για επιλογές του σχετικές με την Παιδεία και το Συνέδριο. Η επιλογή του κ.Κουλαρμάνη έγινε επειγόντως για να καλυφθεί ένα μεγάλο κενό, είπε ο αρχιεπίσκοπος. Και πρόσθεσε: «Ρώτησα ποιό είναι το καλύτερο σχολείο και επειδή η απάντηση ήταν του Αγ.Δημητρίου Αστόριας επέλεξα τον κ.Κουλαρμάνη». Δεν έπεισε όμως. Η θέση είχε επισήμως προκηρυχθεί αρχές Αυγούστου και μεσολάβησαν περίπου τρεις μήνες μέχρι την επίσημη πρόσληψη του κ.Κουλαρμάνη. Υπήρχε χρόνος να γίνει σωστά και με διαφάνεια η επιλογή του. Δεν το έκανε. Οσο για την θητεία του κ.Κουλαρμάνη στην Αστόρια, αναφέρθηκα πρόσφατα. Δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως επιτυχημένη, για να το θέσουμε με ηπιότητα.
- Ανεπιτυχώς επίσης προσπάθησε ο κ.Ελπιδοφόρος να εξηγήσει τον αποκλεισμό των εκπαιδευτικών του συλλόγου ο «Προμηθεύς» από την διοργάνωση του Συνεδρίου. Εγινε αναφορά «ότι η οπτική του συνεδρίου αφορά όλη την Αμερική και είναι υπεράνω συλλόγων». Και πάλι όμως δεν ήταν πειστική. Μάλιστα ο επίσκοπος Μηδείας κ.Απόστολος επιτέθηκε με έντονο τρόπο στον κ.Τριανταφύλλου για το θέμα, λέγοντάς του ότι ο Πορμηθέας είναι τοπικός σύλλογος. Λίγος σεβασμός δεν θα έβλαπτε κ.Απόστολε στο πρόσωπο ενός ανθρώπου που έχει προσφέρει στην ελληνική παιδεία όσο λίγοι… Και μάλιστα όταν διαπράξατε το μέγα σφάλμα η μισή επιτροπή του Συνεδρίου να αποτελείται από ιερείς.
- Τέλος ο κ.Κουλαρμάνης ανέπτυξε μερικές πρακτικές ιδέες για την εισαγωγή της τεχνολογίας τόσο στην παιδεία όσο και στη λειτουργία του Γραφείου του οποίου ηγείται. Και υποσχέθηκε ότι οι πόρτες του γραφείου θα είναι ανοιχτές για συνεργασία με όλους και για όλα τα θέματα. Αλλά δεν παρέλειψε να υπερασπισθεί την θητεία του στον Αγ.Δημήτριο λέγοντας ότι το Σχολείο είναι «πρότυπο», με αποτέλεσμα να δημιουργήσει μεγάλες απορίες – καθώς είναι η πρώτη φορά που ακούμε από το στόμα του ότι το σχολείου του Αγ.Δημητρίου «είναι πρότυπο»…. Το σχολείο κε.Κουλαρμάνη θα έπρεπε να το είχατε κάνει πρότυπο μετά από 20 χρόνια θητείας εκεί. Δεν το κάνατε.
- Το θέμα των charter schools έμεινε με πολλά κενά, καθώς δεν έγινε ιδιαίτερη μνεία στην ενίσχυση του διδακτικού προσωπικού και των μεθόδων του. Εδειξαν οι παριστάμενοι ότι δεν αφορά την Αρχιεπισκοπή και από πρακτική άποψη έχουν δίκιο, επειδή αποτελούν γέννημα ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Αλλά θα έπρεπε να υπάρχει κάποιο ενδιαφέρον για τις “συνέργειες” των δύο συστημάτων παιδείας…
- Πολλά χειροκροτήματα απέσπασε η ομιλία της κας Αθηνάς Κρομμύδα, που ξεχείλιζε από την μακρόχρονη εμπειρία της… Επίσης καταλυτική και πάλι η παρέμβαση της Δρος Ελένης Νατσιοπούλου για την χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών. Εξαιρετική και η πρώτη εμφάνιση της νέας προέδρου του συλλόγου εκπαιδευτικών ο «Προμηθεύς» κας. Μερόπης Κυριάκου, που γεμάτη ενθουσιασμό, ζωντάνια και ιδέες ζήτησε οι εκπαιδευτικοί να είναι πάντοτε ενεργά παρόντες σε όλες τις διαδικασίες.
Από το συνέδριο έμεινα με δύο σημαντικές διαπιστώσεις: Το Συνέδριο αυτό πρέπει να επαναληφθεί στο τέλος της σχολικής χρονιάς, τον Ιούνιο, έτσι ώστε να τεθούν οι βάσεις για την επόμενη χρονιά. Είναι βέβαιο ότι το δεύτερο συνέδριο θα είναι πολλαπλά αποδοτικότερο και θα εστιάσει αποκλειστικά σε πρακτικές λύσεις και σχεδιασμό για το μέλλον. Δεύτερο, και τούτο με ικανοποιεί ιδιαίτερα, όταν τα μέσα επικοινωνίας αντί να δοξολογούν την όποια ηγεσία ασκούν υπεύθυνη, καλόβουλη αλλά και σκληρή κριτική στους επικεφαλής των θεσμών και οργανώσεών μας, τότε συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία τους. Και τους εξαναγκάζουν να γίνονται καλύτεροι και, προπαντός, να αποδίδουν χειροπιαστό έργο. Η παντελής έλλειψη κριτικής οδήγησε στα χάλια του Γραφείου Παιδείας τα προηγούμενα χρόνια. Εάν είχαν εκτεθεί εγκαίρως τα σκάνδαλα του κ.Ευθυμιόπουλου και τα άλλα σχετικά προβλήματα – τα οποία ήταν γνωστά αλλά αποσιωπήθηκαν – θα είμαστε τώρα σε άλλο επίπεδο.
10 Νοεμβρίου 2019, n.stamatakis@aol.com
